Ticaret borsalarında muamele gören arpa tipleri :
1. Biralık
2. Yemeklik
Tanımlar:
Diğer tahıllar :
Arpalar içerisinde bulunan arpadan başka tahıl [buğday, çavdar, yulaf, darı, mısır vb.) tanelerdir. Kavuzları taneye ya-pişık olmayıp harman sırasında kolayca aynlan çıplak arpa da diğer tahıllar arasında sayılır.
Yabancı madde:
Arpalar içerisinde bulunan diğer tahıl taneleri dışında ot tohumları, taş, toprak, kavuz, şap, saman ve benzerleri ile kendisinden başka diğer maddeler ve 2,2 mm.lik yuvarlak delikli metal elek altına geçen her türlü maddelerdir.
Kırık tane :
2,2 mm.lik yuvarlak delikli metal elek üzerinde kalan ve bütün olmayan arpa taneleridir.
Unlu tane :
Arpanın içerisinde un ihtiva eden buğday, yulaf, çavdar, mısır gibi maddeleri unlu taneler sınıfına girer.
Ürün yılı :
Arpaların hasat edildikleri yıldır. İçinde bulunan yılda elde edilen arpalar, yeni ürün, daha önceki yıllara ait arpalar eski ürün adını alır. Eski ürün, yeni ürün birbirine karıştırılamaz.
Genel Özellikleri :
— Kendine has renk, koku ve tatta olmalı, bunlarda yabancı tat ve koku özellikle kızışma ve küf kokusu bulunmamalı.
— İçerisinde canlı böcek, yabani tohum vb. bulunmamalıdır.
Asgari Vasıflar Muafiyet Miktar ve Oranları
Tipler |
Hektolitre ağırlığı en az |
Yabancı madde % en çok |
Diğer cins unlu tane % en çok |
Rutubet % en çok |
Biralık |
69 kg. |
1 |
3 |
14 |
Yemlik |
67 kg. |
3 |
3 |
14 |
Alım - Satım:
Biralık ve yemlik arpalarda hektolitre ağırlıklarının 3 kg.a kadar noksan olması halinde her kg. noksanlık için malın fiyatından % 1 indirim yapılır. Hektolitre ağırlıkları daha fazla noksan gelirse alıcı malı reddetmeye veya yerine uygun mal istemeye yetkilidir.
Biralık arpada yabancı maddenin % 1'den % 3'e kadar fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalık oranında indirim yapılır. Yabancı maddenin % 3'den fazla bulunması halinde ise alıcı malı reddetmeye veya yerine uygun mal istemeye yetkilidir.
Yemlik arpada yabancı maddenin % 3'den % 5'e kadar fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalık oranında, % 5'den % 10'a kadar fazla bulunması halinde ise malın fiyatından bu fazlalığın iki misli oranında indirim yapılır. Yabancı maddenin % 10'dan fazla bulunması halinde alıcı malı reddetmeye veya yerine uygun mal istemeye yetkilidir.
Biralık arpanın yabancı madde oranı % 3'ü geçtiği ve biralık arpa kızışmış, küflenmiş, çimlenmiş, yenik tane ihtiva ettiği takdirde yemlik arpa sınıfına girer.
Diğer cins unlu tanelerin % 3'den % 10'a kadar fazla bulunması halinde, malın fiyatından bu fazlalık oranında indirim yapılır.