Ticaret borsalarında muamele gören kitre tipleri :
1. Yaprak kitre:
a. Fiyor
b. Beyaz (Bianka)
c. Pianto
d. Çamurlu
e. Naturel
2. Firde (Bitlis Kitresi)
3. Traganton :
a. Sarı
b. Kırmızı
c. Çamurlu
Tanımlar :
Kitre :
Baklagiller familyasından «geven veya keven» adı verilen kirpi dikenli bitkiden bir yeri çizilmek suretiyle sızdırılan veya tabii olarak sızan zamkın hava etkisiyle kuruyup sertleşmiş halidir.
Yaprak kitre :
Keven bitkisinin usulüne göre çizilmek suretiyle sızdırılarak elde edilen kitrelerdir.
Firde :
Geven bitkisinden kendiliğinden sızan veya gövdesine çivi batırılarak sızdırılan uzunca boyda, yuvarlak ve gayri muntazam boğumlar halinde oluşmuş kürelerdir.
Traganton :
Yabani keven bitkisinden, kendiliğinden, sızarak çıkan sandan koyu kahverengiye kadar top halindeki kitrelerdir.
Bulgur kitre :
Santimetre karesinde 25 delik bulunan eleğin altına geçen kırık ve ince kitre parçalarıdır.
Yabancı madde :
Kitre arasında bulunan kendinden başka her çeşit madde yabancı madde sayılır.
Genel Özellikler :
— Toz ve yabancı madde birlikte dikkate alınır.
— Rutubet % 16'yı geçemez.
Asgari Vasıflar
Muafiyet Miktar ve Oranları
Tipler |
Rutubet en çok % |
Toz
en çok % |
Yabancı madde en çok % |
Bulgur kitre en çok % |
Yaprak |
16 |
3 |
0,5 |
5 |
Firde |
16 |
4 |
2 |
5 |
Tranganton |
16 |
2 |
5 |
5 |
Alım - Satım:
Yabancı maddenin yaprak kitrenin % 0,5'den % l'e, firde kitrede % 2'den % 3'e, tranganton kitrede % 5'den % 7'ye, tozun yaprak kitrede % 3'den % 4'e, firde kitrede % 4'den % 5'e, tranganton kitrede % 2'den % 3'e, bulgur kitrenin bütün tiplerde % 5'den % 10'a kadar fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalık oranında indirim yapılır.
Yabancı maddenin yaprak kitrede % 1'den, firde kitrede % 3'den, tranganton kitrede % 7'den, tozun yaprak kitrede % 4'den, firde kitrede % 5'den, tranganton kitrede % 3'den, bulgur kitrenin bütün tiplerinde % 10'dan, rutubetin bütün tiplerde % 16' dan fazla bulunduğu takdirde alıcı malı reddetmeye veya yerine uygun mal istemeye yetkilidir.