Ticaret borsalarında muamele gören kuru fasulye tipleri :

 

1.    Dermason

2.    Battal

3.    Horoz

4.    Selanik

5.    Çalı

6.    Tombul

7.    Şeker

8.    Barbunya

9.    Bomba

 

Tanımlar :

 

Yabancı madde :

Kuru fasulye taneleri arasında veya içinde bulunan gözle görülebilir kendinden başka her türlü maddedir.

 

Bozuk tane :

Küflenmiş, çürümüş, lekelenmiş, kendine özgü renk, tat ve kokusunu yitirmiş, cücüklenmiş (filizlenmiş), böcek veya diğer zararlılar tarafından çıplak gözle görülebilecek kadar yenmiş veya delinmiş bütün veya kırık kuru fasulyelerdir.

 

Kırık tane :

Kuru fasulye tanelerinin iki veya daha fazla parçaya ay­rılmasından oluşan ve delik açıklıkları 5 mm. olan yuvarlak delikli elek üzerinde kalan, bozuk olmayan parça halindeki ku­ru fasulyelerdir.

 

Kalburaltı :

Yabancı madde ve bozuk taneler ayrıldıktan sonra delik açıklıkları 5 mm. olan yuvarlak delikli eleğin altına geçen ku­ru fasulye tane ve parçalarıdır.

 

Ürün yılı :

Kuru fasulyelerin hasat edildikleri yıldır. İçinde bulunu­lan yıl elde olunan kuru fasulyeler «yeni ürün», bir veya da­ha önceki yıllara ait kuru fasulyeler «eski ürün» adını alır. Es­ki ürün ile yeni ürün birbirlerine karıştırılamaz. Eski ürün bayatlamış, genellikle parlak rengini yitirerek mat bir renk al­mış, buruşukluğu artmış olma nitelikleri ile yeni üründen ayırt edilebilir. Beyannamede malın hangi yıl ürünü olduğu belirtil­mesi şarttır.

 

Genel Özellikler :

— Kuru fasulyeler tanınan toleranslar bütün, iyi kurutulmuş olmalıdır.

dışında, sağlam,

— Kuru fasulyelerde canlı böcek, gözle görülebilir kimya­sal madde artıkları, anormal miktarda dış nem, yabancı tat ve koku bulunmamalıdır.

 

Asgari Vasıflar

Muafiyet Miktar ve Oranlan 

 

Porteler	Ağırlıkça en çok %					Rutubet
	Yabancı madde	Kalbur altı	Bozuk tane	Kırık tane	Diğer tip taneler
I. derece (kalburlanmış)	1	1	1	1	5	14,5
II. derece (sıra)	2	3	3	3	10	14,5

 

Not : Menşeleri Karadeniz ve Marmara Bölgeleri    olan kuru fasulyeler ile bomba çeşidi (özelliği nedeniyle) % 17'ye kadar rutubet ihtiva edebilir.

 

Alım - Satım :

Kalburlu kaydiyle yapılan kuru fasulye alım satımlarında yabancı madde % 1'e kadar muaftır. Yabancı maddenin % 1'-den % 2'ye kadar bulunması halinde malın fiyatından bu faz­lalık oranında indirim yapılır. % 2'yi geçmesi halinde alıcı malı reddetmeye veya yerine uygun mal istemeye yetkilidir.

 

Sıra (naturel) fasulyelerde yabancı madde % 2'ye kadar muaftır. % 2'den % 4'e kadar fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalık oranında indirim yapılır. Yabancı mad­denin % 4'den % 6'ya kadar fazla bulunması halinde malın fiya­tından bu fazlalığın iki misli nisbetinde indirim yapılır.

Yabancı maddenin % 6'dan fazla bulunması halinde ise alıcı malı reddetmeye veya yerine uygun mal istemeye yetki­lidir.

Not: Kuru fasulyenin derece ve boy özellikleri ile toleransları TS 141 de belirtildiği gibidir.