Ticaret borsalarında muamele gören pirinç çeşitleri :

1. Uzun taneliler :

a. Ribe

b. Baldo

c. Rocca

d. Gritna

2. Orta taneliler

a. Maratelli

b. Plovdiv

3. Kısa taneliler

a. Mısır

b. Krasnodarsky

Tanımlar :

Pirinç :

Çeltiğin tekniğine uygun olarak kavuzları soyulduktan sonra çeşitli parlatma işlemleri uygulanarak embriyon ve kabuk ile alöronun kısmen alınması suretiyle elde edilen tane ürünüdür.

Uzun taneli pirinç :

6 mm.lik yuvarlak delikli elek üstünde kalan pirinçlerdir.

Orta taneli pirinç :

6 mm.lik yuvarlak delikli elek altına geçen, 5 mm.lik elek üstünde kalan pirinçlerdir.

Kısa taneli pirinç :

5 mm.lik yuvarlak delikli elek altına geçen pirinçlerdir.

Kargo pirinç :

Yalnız kavuzları soyulmuş, parlatma işlemi görmemiş tanedir.

Yabancı madde :

Pirinç taneleri arasında bulunan taş, toprak, kum gibi kendinden başka maddelerle, kavuz, kepek, böcek yenikli pirinçler, pirinçten başka tohum ve taneler ile kırık sayılmayacak derecede pirinç tanesinin 1/4'den daha küçük veya unlaşmış pirinç parçaları ve embriyon gibi maddelerdir.

Lekeli, çiçekli ve sarı renkli pirinç :

Çeltiğin yetişme devresi ile hasat, harman ve denolama sırasında çeşitli nedenlerle pirinç tanelerinden oluşan siyah, esmer renkli, çeşitli büyüklükteki ve biçimdeki lekeleri taşıyan tanelerle, tamamı kirli sarı. renk almış tanelerdir.

Tebeşirleşmiş pirinç :

Çeşitli nedenlerle mat, süt beyazı renk almış ve tebeşir görünümde bulunan pirinçlerdir.

Ham pirinç :

iyi olgunlaşmamış çeltiklerden elde edilen yeşil ve yeşilimsi renkteki pirinç taneleridir.

Ürün yılı :

Çeltiklerin yetiştirilip hasat edildiği yılda bundan elde edilen pirinçler yeni, geçmiş yıllardaki çeltiklerden elde edilen pirinçler eski ürün sayılır.

Genel Özellikler :

— Pirinçler kirleşmiş, acımış, küflü, canlı cansız kurtlu ve böcekli olmamalı ve aralarında böcek kalıntı ve artıkları bulunmamalıdır.

— Pirinçler kendine özgü renk, koku ve tatta olmalı, yabancı kokusu ve tadı bulunmamalıdır.

Asgari vasıflar

Muafiyet Miktar ve Oranları

			Ağırlıkça en çok %
Grubu	Derecesi	Yabancı madde	Tebeşirleşmiş ve ham pirinç	Rutubet
Uzun taneli pirinçler (en az 6 mm)	I. derece	0,5	2	15
	II. derece	1	4	15
Orta taneli pirinçler	I. derece	0,5	3	15
(5 mm dahil) (6 mm hariç)	II. derece	1	5	15
Kısa taneli pirinçler (5 mm küçük)	I. derece	0,5	4	15
	II. derece	1	8	15

Alım - Satım :

Yabancı madde, tüm pirinç gruplarının 1. derecelerinde % 0,5 den % 1'e, ikinci derecelerinde % 1'den % 2'ye kadar fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalık oranında, birinci derecelerde % l'den % 2'ye, ikinci derecelerde % 2'den % 3'e kadar fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalığın iki misli oranında indirim yapılır.

Tebeşirleşmiş ve ham pirinçler, uzun taneli birinci derece pirinçlerde % 2'den % 3'e, ikinci derecede pirinçlerde % 4'den % 5'e, orta taneli birinci derece pirinçlerde % 3'den % 4'de, ikinci derece pirinçlerde % 5'ten % 6'ya, kısa taneli birinci derece pirinçlerde % 4'den % 5'e, ikinci derece pirinçlerde % 8' den % 9'a kadar fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalık oranında, bunlardan % 1'er daha fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalığın iki misli oranında indirim yapılır.

Yabancı madde ile tebeşirleşmiş ve ham pirinçlerin, malın fiyatından iki misli indirimi gerektiren miktarı aşması halinde, alıcı malı reddetmeye veya yerine uygun mal istemeye yetkilidir.