Ticaret borsalarında muamele gören kuru üzüm tipleri :

 

1.    Çekirdeksiz kuru üzüm

2.    Çekirdekli kuru üzüm

 

ÇEKİRDEKSİZ KURU ÜZÜM

 

Çekirdeksiz kuru üzümler hazırlama şekillerine göre grup­lara, özelliklerine göre de tiplere ayrılır.

 

Ticaret borsalarında muamele gören çekirdeksiz kuru üzüm tipleri :

 

1.    Normal çekirdeksiz kuru üzümler

2.    Hususi çekirdeksiz kuru üzümler

3.    Endüstriyel çekirdeksiz kuru üzümler

 

Çekirdeksiz üzümler hazırlama şekillerine göre 2 gruba ay­rılır.

—  Ağartılmamış

—  Ağartılmış

 

Ağartılmamış üzümler ile ağartılmış üzümlerin 7, 8, 9, 10, 11 rakamları ile ifade edilen 5 tipi bulunmaktadır.

 

Tanımlar :

 

Çekirdeksiz kuru üzüm :

 

Çekirdeksiz taze üzümlerin (sultani ve yuvarlak çekirdek­siz) tekniğine uygun olarak güneşte kurutulmuş, ağartılmış ve­ya ağartılmamış şeklidir.

 

Yabancı madde :

Kuru üzümler arasında bulunan kendinden başka her tür­lü maddelerdir.

 

Ürün yılı :

 

Kuru üzümün hasat edildiği yıldır.

 

Dereceler :

 

Hususi tipe giren çekirdeksiz kuru üzümlerin kalburaltı 7 -8 mm. olanlarından 100 gramında 550 - 650 adet üzüm tanesi bu­lunanlara Smalla tip, 400 500 adet üzüm tanesi bulunanlara Medium tip adı verilir.

 

Genel Özellikler :

 

—  Kuru üzümler, sağlam, bütün, temiz olmalı, bunlarda ya­bancı tad ve koku bulunmamalı (hafif kükürt kokusu ve hafif yağ tadı yabancı koku ve tad sayılmaz),

—  Kuru üzümlerde  rutubet  miktarı;   endüstriyel  tiplerde en çok % 18, hususi tiplerde en çok % 16, normal tiplerde ise en çok % 15 olmalı,

—  Ağartılmış kuru üzümlerde kükürt dioksit ağırlıkça % 0,07 (700 p.p.m) den çok olmamalı,

—  Kuru üzümlerde gerektiğinde ağırlıkça % 0,5 den çok ol­mamak koşulu ile malın özelliklerini bozmayan ve sağlığa za­rarlı olmayan sıvı parafin veya değişik kökenli başka sıvı yağ­lar kullanılabilir.

—  Yabancı madde toleransları Sanayi ve Ticaret Bakanlı­ğınca belirlenir.

 

Asgari Vasıflar ve Alım Satım :

 

Her tip çekirdeksiz kuru üzümlerde yabancı madde % 01'e kadar muaftır. Rutubet normal tip çekirdeksiz kuru üzümde % 15'e, hususi tip çekirdeksiz kuru üzümde % 16'ya, endüstriyel tip çekirdeksiz kuru üzümde % 18'e kadar muaftır.

 

Yabancı maddenin % 0l'den % 2'ye kadar fazla bulunması halinde malın fiyatından bu fazlalık oranında indirim yapılır. Yabancı maddenin % 02'den, rutubetin yukarıdaki oranlardan fazla bulunması halinde alıcı malı reddetmeye veya yerine uy­gun mal istemeye yetkilidir.

 

Not : Çekirdeksiz kuru üzümlerin (naturel ağartılmış) renk ve irilik değerleri, toleransları ve asgari vasıfları TS 3411 de belirtildiği gibidir.

 

ÇEKİRDEKLİ    KURU    ÜZÜM

 

Ticaret borsalarında muamele gören çekirdekli kuru üzüm tipleri :

 

1.    Besni

2.    Dımışkı

3.    Dimrit (dirmit)

4.    Dökülgen

5.    Rumi

6.    Sergi karası (siyah)

 

Diğer çeşitleri kendi adlarıyla piyasaya arzolunur.

 

Dereceler :

 

Çekirdekli kuru üzümler özelliklerine göre ;

 

— Ekstra

— I. derece

— II. derece

—  III. derece Endüstriyel - Sanayi olmak üzere 4 dereceye ayrılır.

 

Asgari Vasıflar

Muafiyet Mikdar ve Oranları

 

 

                                                                   Sınıflar

Özellikler	Ekstra	1.Sınıf	2.Sınıf	3.Sınıf
Şekerlenmiş tane ağırlıkça % en çok	5	10	15	Diğer sınıflara girmeyen fakat genel özelliklere uyan çekirdekli kuru üzümler bu sınıfa girer.
Özürlü tane ağırlıkça % en çok	2	6	8
Gelişmemiş tane ağırlıkça % en çok	2	6	9
Zenep çöpü sayıca % en çok	3	10	15
Sap parçası sayıca % en çok	1	3	5
Diğer çeşitlerden taneler % ağırlıkça en çok	2	5	10
Yabancı madde ağırlıkça % en çok	0,25	0,50	1	3

 

 

Alım - Satım :

 

Çekirdekli kuru üzümlerde yabancı madde, extrada % 025' den % 050'ye, birinci derecede % 050'den % 078'e, ikinci derece­de % 1'den % 0l50'ye, üçüncü derecede % 3'den % 4'e 'kadar faz­la bulunması ve diğer özelliklerin tabloda gösterilen oranlar­dan % 1'er fazla bulunması halinde fazlalık oranında indirim yapılır.

 

Yabancı maddenin, extrada % 050'den % 1'e, birinci dere­cede, % 1'den % 10'a, ikinci derecede, % 0150'den % 2'ye, üçün­cü derecede, % 4'den % 4,5'a kadar fazla bulunması ve diğer özelliklerin tabloda gösterilen oranlardan % 2'şer fazla bulun­ması halinde malın fiyatından iki misli oranında indirim yapı­lır.